Ben kimim?
Merhaba, ben Yiğit. 2017’den bu yana hobi olarak acı soslar üzerine yazıyorum. Acı soslarla ilk tanışmam Huy Fong Sriracha ile oldu. Almanya gezisinden dönen annemle babamın getirmesi üzerine tatmıştım. Sosu kaç günde bitirdiğimizi hatırlamıyorum ama her şeyin üzerine döktüğümüzü çok iyi hatırlıyorum. Başlangıç için inanılmaz iyi bir sostu, devamının gelmesine şaşmamak lazım. Ardından yine hayatımda yiyebileceğim en iyi acı soslardan biriyle tanıştım: Louisiana Brand Habanero. Tadı dün gibi damağımda. Macrocenter’da satıldığı dönem keşfetmiştim ancak maalesef satışı kısa bir süre devam ettikten sonra bir daha tedarik edilmedi ve demirin tuncuna, acı sosun Tabasco’suna kaldık.
Neden Acı Sos Mahzeni?
Canımın sriracha çektiği bir gün Almanya’dan gelen sostan bulabilmek umuduyla Migros’a gittim. Rafta Huy Fong yoktu ama görünüşte ona çok benzeyen farklı markalar vardı. Hepsini ilk kez gördüğüm için hangisini alacağımı bilemedim. Ben de herkesin yapacağı gibi internetten sosların yorumlarına bakmaya karar verdim. Fakat tahmin edersiniz ki Türkçe hiçbir yorum yoktu. Sonrasında aramayı İngilizce yapınca gördüm ki yurt dışında acı sosları inceleyen bir sürü internet sitesi var. O gün Türkçe olarak böyle bir siteye ihtiyacımız olduğunu düşündüm ve birilerinin yazmasını beklemektense ilk adımı kendim attım. Acı Sos Mahzeni’nde, açıldığı 26 Ekim 2017 tarihinden bu yana denediğim acı soslar üzerine yazıyorum. Amacım insanların markete gittiklerinde karar vermelerini kolaylaştırmak, favori acı soslarını bulmada yardımcı olmak. Eğer bu site olmasaydı muhtemelen hâlâ elimizde hiçbir kaynak olmayacaktı. Belki de birileri ihtiyaç hissedip açardı, kim bilir?
Dünyada durum nasıl?
Acı sos pazarının kalbi Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) atıyor. 2020 itibarıyla 1 milyar dolarlık bir pazardan bahsediyoruz ki bu acı sosun dünyaki pazar payının yarısı demek. Dolayısıyla ABD’de büyük bir acısever topluluğu oluşmuş durumda. Yüzlerce butik acı sos üreticisinin yanında ülkede acı sos festivalleri, zirveleri, yarışmaları düzenleniyor; acı soslar üzerine kitaplar, bloglar, forumlar, YouTube kanalları var. İlginçtir ki bu ilgi oldukça yeni bir durum. Amerikalılar yüzyıllardır acı sos tüketmesine rağmen acı sosun ülke çapında sükse yapması 2000’leri buluyor. Bunun iki ana sebebi var. Birincisi, göçmenlerin baharatlı yemek kültürünün ülkenin yeme alışkanlıklarını değiştirmesi. İkincisi ise Taco Bell ve McDonald’s gibi ana akım zincir restoranların menülerine acı sos eklemesi. Akabinde ise acının yükselişi durmuyor ve acı sos rüzgârı tüm dünyaya yayılıyor.
Türkiye ne yapabilir?
Türkiye’nin de böyle bir sıçrayışa ihtiyacı var. İnsanlar acı biberin çiğ, kuru, toz ve turşu halini tüketiyor fakat sos halini tüketmiyor, acı sos kültürü bir türlü gelişmemiş. 50 yıldır piyasaya sadece yerli Tabasco’muz Acısso hâkim. Nasıl kâğıt mendile Selpak, yapıştırıcıya Uhu, tüp gaza Aygaz diyorsak acı sosa da Acısso demişiz ve diyoruz. Şaka gibi. Günümüzde Knorr’un yanında Calve ve Kemal Kükrer gibi isimler bilinse de rekabet oldukça düşük. Temennim, daha çok üreticinin sahneye çıkması ve acı sosun popülerliğinin artması. ABD örneğinde olduğu gibi Türkiye’de de değişimin restoranlarda başlayacağına inanıyorum. Gidişat ise olumlu. Yerli üretici artıyor, büyük markalar acı sos işine giriyor, daha fazla restoran menüsüne acı sos ekliyor, dünyaca ünlü biberler ülkemizde yaygınlaşıyor… Ben bu işin henüz başlarındayken bile, 2017’de, piyasanın birden ivmeleneceğini tahmin edemezdim. Şu an çok daha farklı bir noktadayız. Acı Sos Mahzeni’nin de Türkçe içerik olarak en azından internete ve insanlara bir katkı sunması beni çok mutlu ediyor.
Yeni site ne vadediyor?
Acı Sos Mahzeni’ni kurarken ihtiyacım olan hemen hemen her konuda bilgisizdim. Ne internet sitesinden anlardım, ne yazıdan, ne de acı sostan. Zamanla WordPress kullanmayı öğrendim, yazılarımı iyileştirdim ve soslara dair daha çok şey öğrendim. İnsan zorda kalınca üretir misali. Üstelik bu devam eden bir süreç, öğrenmenin sonu yok. Çaylaklık defterini kapattığımı düşünüyorum ve bu 4 yılımı aldı. Bu zaman zarfında Acı Sos Mahzeni’ne gereken önemi verdiğim söylenemez, siteyle keyfimce ilgileniyordum. Ancak ne zaman yazmayı bir düzene soktum, o zaman sitenin görünürlüğü ve tanınırlığı arttı.
2022’nin başında Modern Medya’nın kurucularından Can Özgiller ile tanıştık. Mevcut sitenin eksikliklerini, iyi hazırlanmamış bir sitenin yol açacağı engelleri ve nihayetinde daha dinamik bir sitenin gerekliliğini konuştuk. Bu bağlamda Modern Medya ekibi ile birlikte eski siteye nazaran beni çok daha özgür kılan ve okuyucuyla etkileşimi artıran interaktif bir site hazırladık. Peki, nedir yeni site ile birlikte gelen yenilikler?
Puanlama ve inceleme
Bu site hazırlanırken olmazsa olmazlarımdan biri insanların, denedikleri sosları değerlendirebilmelerini sağlamaktı. Bu sayede Acı Sos Mahzeni yalnızca benim sesimin duyulduğu bir ortam olmaktan çıkacak ve çok seslilik sağlanacaktı. Sitenin teması bu yönde seçildi ve artık herkes denediği sosu puanlayıp kendi yorumunu paylaşabilir! Tek yapmanız gereken dilediğiniz acı sosun sayfasına girip altındaki “İnceleme” kısmına sos hakkında kendi düşüncelerinizi yazmak.
Blog yazıları
İsimlendirmeyi doğru mu yapıyorum bilmiyorum ama eski sitede sadece acı soslar hakkında yazabiliyordum ve farklı biçimde bir yazı paylaşamadığım için soranlara “Blog yazarıyım” diyordum. Yeni sitede ise acı sos yazıları başroldeyken bir de blog yazılarına özel bir bölüm açtık. Artık sitede, acı soslarla birlikte acıyla ilişkili her konuda yazabileceğim bir blog kısmı var. Blog’un ilk yazısı olan Scoville Değeri Nedir?’i okumak için buraya tıklayabilirsiniz. İlerleyen dönemlerde biberin kökeni, acı sosun pazar payı, neden acı tüketiriz, biber yetiştiriciliği, ksantan gam nedir, Türkiye’de acı sosun geçmişi ve acı sos paradigması gibi sitenin konseptine uygun ve okuru bilgilendirmeyi amaçlayan yazılar paylaşmayı planlıyorum. Eğer siz de yazmak isterseniz iletişime geçmekten çekinmeyin, sitede farklı isimler görmek harika olur.
Scoville değeri (SHU)
Orkun Işıtmak sağ olsun, “Bu acı sos kaç Scoville?” sorusu son zamanlarda en çok karşılaştığım sorulardan biri. Orkun’un videolarından sonra insanlardan hiç olmadığı kadar en yüksek Scoville değerine sahip acı sosa dair sorular aldım. Herkes en acı sosu arıyor ve sosun Scoville değerini öğrenmeden tatmin olmuyor. Ne yazık ki her acı sosun kaç Scoville olduğunu bilmiyoruz hatta yerli acı sosların çok küçük bir kısmının Scoville değerine sahibiz. Her şeye rağmen Scoville değeri bilinen sosların değerlerini yazıların “Detaylı Bilgi” kısmına ekledim. “İçindekiler” bilgisinin hemen altında bulabilirsiniz.
İçindekiler listesi
Okuyuculardan en sık aldığım isteklerden biri de sosun içeriğinden bahsetmemdi. Kullanılan malzemelere her yazıda az veya çok değiniyorum ama insanlar içindekiler listesinin tamamını görmek istiyor. Bu yüzden artık bir acı sosun içinde yer alan malzemeleri de yazının “Detaylı Bilgi” kısmında bulabilirsiniz. Fakat eski yazılardan bazı soslar artık piyasada bulunmadığından birkaç sosun içindekiler bilgisine ulaşamadım. Olur da bildiklerinizi paylaşmak isterseniz bir mesaj uzağınızdayım.
Filtreleme
Artık Acı Soslar sayfasında aradığınız sosu kolayca bulabilirsiniz. Yeni filtreleme özelliği ile aradığınız sosun markasını veya içinde bulunmasını istediğiniz malzemeyi seçerek daha detaylı bir arama yapabilirsiniz. Ayrıca eski sitede kullandığım “Acılarına Göre, Tatlarına Göre ve Alfabeye Göre” listelerini tutmaya devam ettim. Dilerseniz bu listelerden de Acı Sos Mahzeni’ndeki acı soslara ulaşabilirsiniz.
Not: Acı ve tat puanlamaları bireyseldir, kişiden kişiye değişebilir (: